Fitre maddi gücü olan Müslümanların, Ramazan Bayramının birinci günü sabahı ihtiyaç sahibi, oruç tutamayan fakirlere verilmesi, İslam dinince emredilen, sadaka-ı fıtırdır. Hanefi mezhebinde vacip, Şafii mezhebinde ise farzdır. Fitre vermek zekattan önce, Ramazan-ı şerif orucunun farz kılındığı sene emir olunmuştur. Fitreyi Ramazan-ı şerif ayı içinde veya Ramazandan önce ve bayramdan sonra vermek caizdir. Bayram namazından önce verilince, sevabı daha çok olur.
Fitre sadece oruç tutamayacakların verebileceği bir yardım değildir. İslam dinince zengin sayılan bütün Müslümanların, fıtır sadakalarını vermeleri vaciptir. Fitre miktarı her ailenin yaşam standartlarına göre 1 kişinin ortalama günlük yiyeceği ya da bunun karşılığı olan parayı vermesidir. İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak, zekât nisabı kadar malı, parası bulunan Müslümanın fitre vermesi vacip olur. Fitre, zekât alması, haram olur. Fitre nisabına katılacak malın ticaret için olması şart olmadığı gibi, elinde bir yıl kalmış olması da gerekmez. Nisaba malik değilse fitre vermesi vacip olmaz, fakat vermesi iyidir.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
"Ramazan orucu, gökle yer arasında durur. Sadaka-i fıtır verilince yükselir." [Ebu Hafs]
"Sadaka-i fıtır, oruçlunun, uygunsuz sözlerinden hâsıl olan günahları temizler."[Beyhekî]
"Sadaka-i fıtır, zenginlerinize bir tezkiyedir. Fakirleriniz de verirse, Allah-üTeâlâ onlara daha çoğunu verir." [Ebu Davud]
Tezkiye, temize çıkarma, temizleme demektir.
"Sadaka-i fıtrı, küçük büyük, zengin fakir herkesin vermesi gerekir." [Ebu Davud]
Diğer üç mezhepte, bir günlük yiyeceği olanın fitre vermesi farzdır.
Dinen zengin olmayan herkes, fitre, zekât alabilir. Sadaka-i fıtır, Ramazan-ı şerifte verilir. Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek câizse de, bayram namazından önce verilmiş olması daha çok sevaptır. Şafii`de Ramazandan önce verilmez. Bayramdan sonraya da bırakılmaz. Hastalık gibi herhangi bir özürden dolayı oruç tutamayan kimsenin de, zenginse fitre vermesi gerekir.
Ana babaya, dedeye, büyük anneye, evlâda, toruna, hanıma ve kâfire fitre verilmez. Fakir olmak şartıyla geline, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa fitre verilir. Hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya fitre vermek daha çok sevap olur. İmameyne göre, borçlu ve fakir kimseye, hanımı fitre verebilir. [Mevkufat]
Fitre olarak; 1750 gr buğday veya buğday unu, 3,5 kilo arpa, hurma veya kuru üzüm verilir. Bunların kıymeti kadar altın veya kağıt para da verilebilir. Diyanet İşleri Başkanlığının bu yıl tespit etmiş olduğu Fitre miktarı, 11.50.TL’dir. (b.a.k.)
