Fatih Sultan KAR

Atma türkü geleneğinin atası

  • 0
  • 0
  • 739

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün huzurunda atma türkü söyleyen, atma türkü geleneğinin atası Topal Osman’ın (Kandemir) hayatı ve eserleri bir kitapta toplanıyor. 1 Temmuz 1879 tarihinde Rize Çayeli’ne bağlı Demirhisar Köyü’nde doğan, 25 Şubat 1950 tarihinde vefat eden Halk Şairi ve Rize karşı beri atma türkü sanatının atası Topal Osman’ın renkli ve maceralı hayatı, türküleri, şiirlerini ve destanları Araştırmacı Yazar Fatih Sultan Kar tarafından kitap haline getiriliyor.   

RİZE’NİN TOPAL OSMAN’I
Fatih Sultan Kar kitabın oluşma fikrini söyle anlatıyor: “Genç yaşta aramızdan ayrılan Araştırmacı Yazar arkadaşım İhsan Topaloğlu Topal Osman ile ilgili uzun yıllar araştırmalar, saha çalışmaları yaptı. Bu araştırmalarını el yazısıyla kaleme alıp biriktirdi. Vefatından epey bir zaman önce “sen Gündoğdu’dansın, şair yönünde var. Topal Osman’ın hayatını kitap yapmalısın diyerek bu notları bana vermesi bu kitabın başlangıcı oldu. Yazılı kaynakları araştırarak bu notları geliştirdim. Günümüzde Atma Türkü Sanatının öncüsü Osman Efendioğlu’dan çok faydalandım. Elde ettiğim kaynakları bir kitap haline getirdikten sonra Topal Osman’ın yeğeni köyden komşum Nurettin Balcı amcamızın da eleştirilerini, değerlendirmelerini ve bilgilerini alıp, ekleyerek eser tamamlanmış olacak. Topal Osman Atma türkü geleneğinin atası olarak gündelik yaşamın her alanında şiirler destanlar yazmış, Rize ziyareti esnasında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün huzurunda atma türkü sanatını icra etmiş Rize kültürü için çok değerli bir isimdir. Amacımız söylediği eserleri dilden dile dolaşarak günümüze kadar gelen bu değerli ismin eserlerini bir noktada toplamak ve yarınlara taşımaktır” dedi. 

TOPAL OSMAN KANDEMİR KİMDİR?
1 Temmuz 1879 tarihinde Rize Çayeli’nde doğdu. Babasının adı Bayram annesinin adı Fatma’dır. Attan düşmesi yüzünden kalça kemiği kırılmış, topal kalmıştı. Onun için Topal Osman diye anılırdı. Aslen Çayeli’nin Demirhisar (Perkam) Köyü’ndendi. Sonradan Gündoğdu’nun Bozukkale Köyü’ne göç etmiştir. Önce koyunculuk ardından da rençperdik yapmıştır. Gençliğinde bir aralık kayıkçılık yapan Osman, Karadeniz’in birçok kıyı şehirlerini görmüş ve gezmiştir. Bu geziler sayesinde birikim sahibi olmuştur. Çevresindekilere faydalı olmak için doğal ilâç yapar, kırık çıkık işlerinden iyi anlardı. Yaşamı boyunca giyim tarzı hep aynıydı. Rize yöresine ait kıyafetiyle gezer, zıpka, mintan ve kapalak giyerdi. Zıpkasının yanlarına beyaz fitil takardı. Bölgenin en tanınmış bilinen şairi idi. Düğünlerde, toplantılarda, gittiği her yerde türküler söylerdi. İyi sayılabilecek şekilde kaval çalardı. Neşeli bir adamdı. Türkü söylemesi için birçok yerlerden çağırılırdı. Topal Osman 25 Şubat 1950 tarihinde 85 yaşında vefat etmiştir.

ESERLERİNDEN ÖRNEKLER

GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN HUZURUNDA
Nereden başlıyayım / Elimde fermanım yok.
Çok da sesim çıkmayı / O eski dermanım yok.
Nerede saklanayım / Bir yere limanım yok.
İşim hiç rast gitmiyor / Zerre de ikbalim yok.
Sükût etti bu dere / Hiçbir ses, bir seda yok.
Rize güzel memleket / Altı toprak, üstü gök 
0nda bir kızılağaç / Onun da meyvesi yok 
Bundan böyle durulmaz / İki gün aç, bir gün tok  
Bu kadara razıyız / Daha beterinden kork 

DÜNYANIN HALI VE KURTULUŞ SAVAŞI ÜZERİNE
Nafile çekeriz sevdayı aşkı
Kimseye yer olmaz bu fani dünya
Zannetme dünyaya kalırız baki
Aldatmıştır bizi bu darı dünya

Nice sultanları tahta bindirir
Nicelerini de tahttan indirir
Kimini ağlatır kimi güldürür
Nice nazlı tenler çürütür dünya

Tüccarlarda bakar müşteri gelsin
Aşının içinden gizlice çalsın
Eli alışıktır sen ne anlarsın
Helalı haramı yığar kasaya

Meyhaneci bakar sarhoşlar gelsin
Dolsun tüm kadehler çalgılar çalsın
Bazı da vurular isterse ölsün
Onlarda aldanır bir acı suya

Doktorlarda bakar yaralı gelsin
Fukara istemem paralı gelsin
Öyle sever beni babamda dersin
Paran da yok ise sığın Mevla’ya

Nafile çekeriz çevri cefayı
Kim istemez söyle şevki sefayı
Çalışmadan gelir seneyi ayı 
Yağ ile tuzu kim koysun sofraya

Kanlı kılıçları elde tutalım
Düşmanlarımızdan kan akıtalım 
Vekillerimize feda olalım
Onlar kaptandırlar kanlı deryaya 

Ne kadar tutar milletin bağı
Yüz seneye gitmez en büyük çağı
Soyunur lambanla tükenir yağı
Şevki gider hemen döner karaya

Hükümet dünyaya bakidir baki
Ayıran odur ki hukuki akı
Her iki tarafa dönüyor çarkı
Ziyası benziyor güneş levhaya

Verildi emirler harbi umumu
Yabancı devletler rahat durur mu?
Nice insanların soyundu mumu
Dünyayı koydular taksime paya

Enver Paşa girdi Erkan-ı Harbe
Boşuna gitti attığı bomba
Türk evlatlarına olsa er baba
Bütün düşmanları gelirdi raya,

İSTİKLÂL SAVAŞI DESTANI
Gazi Paşa’mız ki bu işi gördü,
Aşk ve heybetiyle yerinde durdu,
Ağlayan gözlerin yüzleri güldü,
Düşmanları ürküttü bir sedaya.

Yunanın gitmeğe kalmadı yolu,
Türkler kuşattılar hem sağı, solu,
Uzatma işini, yok uzun boylu,
Şimdi boğulur bir kuru çaya.

Fırkalar kuruldu, hep baştanbaşa, 
Nüfuzları işledi, dağ ile taşa,
Umumi kumandan hem Gazi Paşa, 
Düşmanları tarttı bir teraziye.

Süvariler bindi, tuttu meydanı,
Yunan’ın başına titredi canı,
Ne Andriko kaldı, ne Totoyani,
Yunan bunlara mı der palikarya?

Bir daha Türklerle kavgaya gelme,
Sonu ağlamaktır, evvelâ gülme,
İzmir limanına düşüp boğulma,
Hükmün elden gider, kalırsın yaya.

OĞLU YUSUF’A SÖYLEDİĞİ BİR TÜRKÜ
Yusuf, baban yoruldu/ Yükü omuzundan al.
Hiç sormuyorsun bana / Neden bıraktın sakal? 
Bir anan var küllüğe / Beklenmez onlan çakal.
İbrahim diyor bağa / Bizim Kalamoz’dan al.
Halil bak ha bu işe / hallet te mükâfat al.

Yorum Yap

Yazarın Diğer Yazıları

Rize Tarihi Çalışmaları Üzerine Bir Söyleşi

  • 0
  • 0
  • 364

Rize’nin Düşman İşgalinden Kurtuluşu Anısına

  • 0
  • 0
  • 145

Cumhuriyetin Rizeye Yansıyan Yüzü

  • 0
  • 0
  • 96

Bir Memleket Sevdalısı Muhittin Türüt

  • 1
  • 0
  • 464

Rizelilerin Derviş Ali’si Memiş Ali Usta

  • 0
  • 0
  • 471

Rizespor Ve Bir Şampiyonluk Hatırası

  • 0
  • 0
  • 294

Galatasaray Spor Kulübü'nün Rize Pazarlı başkanı Sedat Ziya Kantoğlu

  • 0
  • 0
  • 428

Aramızdan Ayrılışının 16. Yılı Anısına

  • 0
  • 0
  • 314

Kimler Geldi Kimler Geçti

  • 0
  • 0
  • 410

Dünya madalya takıyor ya biz

  • 0
  • 0
  • 594

Bu topraklardan bir Cimilli İbo geçti

  • 0
  • 0
  • 745

PFDK Eski Başkanı Karaahmetoğlu Hayatı Kitap Oldu

  • 0
  • 0
  • 747

İçimizden biri halkın sesi Ayhan Alptekin

  • 0
  • 0
  • 802

RİZE’DEN DÜNYAYA AÇILAN PENCERE: YELKENCİLER

  • 0
  • 0
  • 618

İşte böyle bir adamdır Fehmi Memişoğlu

  • 0
  • 0
  • 718

Rize deyip geçilmez...

  • 1
  • 0
  • 780

Atma türkü geleneğinin atası

  • 0
  • 0
  • 739

Çayelili Ali Fuat Albayrak'ın ardından

  • 0
  • 0
  • 781

Pazarlılar Birliği'nde kitap tanıtımı ve imza günü

  • 0
  • 0
  • 673

Rize çayının tarihinden kesitler

  • 0
  • 0
  • 657

Türk denizcilik tarihinin unutulmaz Rizelisi

  • 0
  • 0
  • 697

Baba Reis Ekrem Orhon'dan anlamlı mektup

  • 0
  • 0
  • 682

Orhan Balta sendikacılık tarihinde iz bıraktı

  • 0
  • 0
  • 736

İkizdereli 'Gezmişoğulları'ndan: Deniz Gezmiş

  • 1
  • 0
  • 987

Servet Yardımcı: Her şey Rize'de başladı

  • 0
  • 0
  • 582

Karaahmetoğlu'ndan Yardımcı'ya tam destek

  • 0
  • 0
  • 659

Rize İyidere Sarayköylü ölümsüz bir kahraman: Kahraman Kalkavan

  • 0
  • 0
  • 639

Onların da yolu Rizespor'dan geçti

  • 0
  • 0
  • 636

Rize Belediye Eski Başkanı Ziya Çalışır

  • 0
  • 0
  • 619

Rize siyasetinin güçlü hafızası Sami Kumbasar

  • 0
  • 0
  • 658

30 KUPONA ALINMADI BU VATAN KURTULUŞ MUHACİRLİK VE RİZE

  • 0
  • 0
  • 550

Bir kentin ardında kalan! Rize'nin meşhur 'Kara Valisi' Mehmet Hurşıt Akkaya!

  • 0
  • 0
  • 500

En büyük silahı hayal gücü olan bilge bir gezgin: Cemal Gülas

  • 1
  • 0
  • 605

Mapavrili Dursun Ali Sarıoğlu

  • 0
  • 0
  • 690

Ne Söyledim Sana Ne Söyledim Hiç Oralı Olmadın

  • 0
  • 0
  • 671

Kızıldere Katliamının 52. Yılında Ardeşen Öceli Cihan Alptekin

  • 0
  • 0
  • 1362

Milli Mücadelenin Unutulmaz Deniz Kahramanlığı

  • 0
  • 0
  • 567

Bizim Derenun İnsanı Abdurrahim Albayrak

  • 0
  • 0
  • 622

Elleri Kelepçeli Fenerbahçe Başkanı Ve Rize Mebusu

  • 0
  • 0
  • 750

Çayeli Haytefli Sucu Baba

  • 0
  • 0
  • 599

Size Bize Hepimize Yeter Rize'de

  • 0
  • 0
  • 528

NASIL DA ÇAPRPARDI KALPLER ŞENOL BİROL GOL DİYE

  • 0
  • 0
  • 694

SÜLEYMAN KAZMAZ’IN ANILARINDA RİZE’NİN İŞGAL YILLARI

  • 0
  • 0
  • 585

Rizeliler Hep Atasının Yanında Olmuştur

  • 1
  • 0
  • 1442

Rize Eski Valisi Kamil Nezih Okuş

  • 0
  • 0
  • 823

Bilir misin Hemşehrim Rize’nin Köylerini

  • 0
  • 0
  • 737

Çayeli’nin Eski Adının Çaybaşı Olduğunu Biliyor muydunuz?

  • 0
  • 0
  • 663

Rize İkizdere Gezmişoğullarından Deniz Gezmiş

  • 0
  • 0
  • 1188

Karadeniz'in İncisi Güzellik Mabedi Rize

  • 0
  • 0
  • 584

Onu Dünya Gıpta İle İzliyor Ödüllendiriyor Ya Biz?

  • 0
  • 0
  • 681

1922 Yılında Rize

  • 0
  • 0
  • 644

Pazarspor’un 50. Yıl Etkinliği İstanbul'da Yapıldı

  • 0
  • 0
  • 576

Türk Sanat Müziğinin Yıldızı Yüksel Uzel Vefat Etti

  • 0
  • 0
  • 748

Türkiye'nin İlk Yerli Boya Üreticisi Hayırsever İş Adamı Ahmet Hamdi İshakoğlu

  • 0
  • 0
  • 672

Rize İlinin Yakın Tarihine Dair Hatıralar

  • 0
  • 0
  • 1143

TÜRK SİYASETİNDE AYKIRI BİR PORTRE

  • 0
  • 0
  • 600

BİR KÜLTÜR ABİDESİ TULUMU KONUŞTURAN ADAM: REMZİ BEKAR

  • 0
  • 0
  • 754

ÜLKE YÖNETİMİNDE SÖZ SAHİBİ RİZE PAZARLILAR

  • 0
  • 0
  • 864

RİZE GÜNLERİ ÜZERİNE

  • 0
  • 0
  • 660

PAZARLILAR BİRLİĞİ DERNEĞİ GENEL KURULU YAPILDI

  • 0
  • 0
  • 781

Vefatının 14. Yılı Anısına (18 Kasım 2009)

  • 0
  • 0
  • 1041

Servet Yardımcı: Rize Hatıralarımızın Şehridir

  • 0
  • 0
  • 828

KAZIM KARTAL’IN RİZE ÇAY TARİHİNE KATKILARI

  • 1
  • 0
  • 999

KİMLER GELDİ KİMLER GEÇTİ

  • 0
  • 0
  • 1173

Futbol Sahalarının Arap Ahmet’i

  • 0
  • 0
  • 983

Çamlıhemşin Çinçivalı Murat Karayalçın’ın Anıları

  • 0
  • 0
  • 815

1946 Yılında Hazırlanan Rize Şehri Kat'i İmar Planı

  • 0
  • 0
  • 1002

RİZE TURİZMİNDE POTANSİYEL VAR

  • 0
  • 0
  • 760

RİZELİ SİYASİLERİN DARBE HATIRALARI

  • 0
  • 0
  • 746

ŞAMPİYON RİZESPOR (1973-74 SEZONU)

  • 0
  • 0
  • 780

Rize Sporundan Bir Yıldız Kaydı

  • 0
  • 0
  • 859

O Artik Çok Sevdi̇ği̇ Ci̇mi̇l’i̇n Topraklarinda

  • 0
  • 0
  • 883

24 SAATTE 24 FUTBOLCU TRANSFER EDEN RİZESPOR’A SELAM OLSUN

  • 0
  • 0
  • 935

Rize'nin eskimeyen milletvekili Sami Kumbasar

  • 0
  • 0
  • 1231

Nerede o eski bayramlar

  • 0
  • 0
  • 811

Rizespor Süper Lig'de Lobimiz Amatör Kümede

  • 2
  • 1
  • 921

Dönemine Damgasını Vurmuş Bir İsim

  • 0
  • 0
  • 1103

Dönemine Damgasını Vurmuş Bir İsim Rize Milletvekili TBMM Başkanı Fuat Sirmen

  • 0
  • 0
  • 789

Birlikten kültür doğuyor

  • 0
  • 0
  • 788

Eski İstanbul’un Rizeli Kabadayıları

  • 2
  • 0
  • 11862

Rizespor’un unutulmaz kalecisi Sinan Yenigün

  • 0
  • 0
  • 936

Tarihinden sayfalar

  • 0
  • 0
  • 775

Yazında doğası, çayı ve insanıyla Rize-2

  • 0
  • 0
  • 824

Rize'nin ünlü futbolcuları

  • 0
  • 0
  • 1044

Yazında doğası, çayı ve insanıyla Rize-1

  • 0
  • 0
  • 718

Rizeli Savcı Yusuf İzzet Akçal ve Şair Nazım Hikmet’in Bursa Cezaevi hatıraları

  • 0
  • 0
  • 825

Memleket Kokulu Sanatçı Emin Yağcı'nın Ardından

  • 0
  • 0
  • 819

19 Mayıs'ta Doğdu Aşkımız

  • 0
  • 0
  • 793

Gol Kralı zeki ve çevik Rizespor'u Oktay Çevik

  • 0
  • 0
  • 839

Rize Malpet'ten futbolun zirvesine baba hakkı istedi Beşiktaşlı oldu ona Arap Ahmet derlerdi

  • 0
  • 0
  • 942

Rizelilerin hemşerilik teklifini kabulünün 100. Yılı Anısına

  • 0
  • 0
  • 727

Lefter: Rizeliler'i Rize'yi hiç unutmadım

  • 1
  • 1
  • 823

Merhum Başbakan Ahmet Mesut Yılmaz'ın Rize Sevgisi

  • 0
  • 0
  • 802

Çayın Başkentinden Türkiye’nin Başkentine Ankara Kent Konseyi Başkanı Halil İbrahim Yılmaz

  • 0
  • 0
  • 710

Rize'nin il oluşunun 99. yıl anısına Lazisatan sancağından Rize vilayetine

  • 0
  • 0
  • 946

Rize'nin il oluşunun 99. yılı anısına

  • 0
  • 0
  • 1040

Bir Futbol ve Rizespor Emekçisi: Zafer Numan Kanburoğlu

  • 0
  • 0
  • 742

Kurtuluşa yürek koymuş bir Rizeli Mehmet(Ağa) Ekşioğlu

  • 2
  • 0
  • 1127

Türk Ordusuna Rizelilerin Hediyesi: Rize Teyyaresi

  • 0
  • 0
  • 711

Aspetli hayırsever Ali Rıza Mete'nin vefatının 7. yılı anısına

  • 1
  • 0
  • 821

Vekil Olmak/Asıl Kalmak

  • 0
  • 0
  • 716

Laz Ziya, Ziya Kalkavan

  • 1
  • 0
  • 981

Rize İlinin Bir Lobisi Yok

  • 1
  • 3
  • 1177

Unutulmaz Başhekim

  • 1
  • 0
  • 884

Belediye Bloklarında Sona Yaklaşılıyor

  • 2
  • 0
  • 783

Rize Pazar Tarih Yazar

Rize ilçe ilçe ele alınmalı bir sosyo kültürel envanter çıkarılmalı.....

  • 6
  • 0
  • 1076

Rize Günleri Rize'ye Yakışır Olmalı

  • 3
  • 0
  • 1066

DEĞERLİ SANATKÂR VE GÖNÜL İNSANI ÇAYELİLİ HEMŞEHRİMİZ DURSUN KARACA’NIN ARDINDAN

Bir Çayeli sevdalısı. Bir İstanbul Beyefendisi. Bir cumhuriyet sevdalısı. Eski futbolcu, eski belediye başkan yardımcısı. Kalıcı eserlere imza atmış bir sanatkar ve en önemlisi gönül insanı Dursun Karaca ağabeyimizi kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyiz.

  • 0
  • 0
  • 123

Vefatının İkinci Yılı Anısına Ahmet Mesut Yılmaz ve Hatıralar

  • 0
  • 0
  • 755

BU TOPRAKLARDAN BİR CİMİLLİ İBO GEÇTİ

  • 0
  • 0
  • 2075

RİZE'NİN KAYBOLAN SEMBOLLERİ

  • 0
  • 0
  • 2156

RİZE’NİN NOSTALJİK DEĞERİ TURİST OTEL VE HATIRALAR

  • 0
  • 0
  • 2753

TURGUT KIRAN’IN ARDINDAN

  • 0
  • 0
  • 3700

RİZE BİZİMDİR VE BAŞKA RİZE YOKTUR

  • 0
  • 0
  • 2717

MÜTEVAZI BİR EFSANE: ALİ YAVUZ

  • 1
  • 0
  • 10734

ÇAY YAPRAĞI ESRA ALKAN'IN KALEMİNDEN DİLE GELDİ

  • 0
  • 0
  • 1374

RİZESPOR'UN KURULUŞ TARİHİ DEĞİŞTİRİLEMEZ

  • 0
  • 0
  • 2397

19 MAYIS TARİHİ RİZESPOR BAYRAMI OLARAK İLAN EDİLMELİDİR

  • 0
  • 0
  • 1495

RİZELİ FUTBOLCULARDAN OLUŞAN RİZESPOR TARİH YAZIYORDU

  • 0
  • 0
  • 6660

TÜRK SİYASET TARİHİNİN İKİ BEYEFENDİ İSMİ: YUSUF İZZET AKÇAL VE EROL YILMAZ AKÇAL

  • 0
  • 0
  • 3841

TÜRK SİYASETİNİN RENKLİ İSMİ: OSMAN KAVRAKOĞLU

  • 0
  • 0
  • 3962

BELEDİYECİLİĞİN BABASI: AYTEKİN KOTİL

  • 0
  • 0
  • 1769

NE RİZE’DE VEFA İSİMLİ BİR SEMT NE DE RİZELİ DE VEFA VAR

  • 0
  • 0
  • 1365

KOCA KAPTAN GÜRSEL AKSEL, RİZESPOR VE VEFA

  • 0
  • 0
  • 1149

OLİMPİYAT VE DÜNYA ŞAMPİYONU RİZE’NİN GURURU: KAZIM AYVAZ

  • 0
  • 0
  • 1635

ATATÜRK’ÜN KADIM DOSTU RİZELİ MATARACI MEHMET EFENDİ

  • 1
  • 0
  • 2374

RİZE ESKİ HÜKÜMET TABİBİ: DOKTOR MEHMET ALİ GÜVEN

  • 0
  • 0
  • 1376

GERİYE HOŞ BİR SEDA KALDI

  • 0
  • 0
  • 1270

RİZELİLERİN DERVİŞ ALİ’Sİ

  • 0
  • 0
  • 1224

YEŞİL MAVİ RENKLER DÜNDAR AKDENİZ’İN ARMAĞANI

  • 0
  • 0
  • 1872

TURGUT AKSOY’UN ARDINDAN: ÖZEL İNSANDI, GÜZEL İNSANDI

  • 0
  • 0
  • 1433

AZMİ KANDEMİR YAŞAYAN TARİHTİR

  • 0
  • 0
  • 1450

ÜÇ GÜZEL ADAM VE ÜÇEL

  • 0
  • 0
  • 1102

TÜRK SİYASET TARİHİNİN RENKLİ İSMİ ALİ TOPUZ'UN ARDINDAN

  • 0
  • 0
  • 1151

SİYASETTE SOL KANAT FUTBOLDA STOPER: ALPER TAŞ

  • 0
  • 0
  • 1011

'BİZİM SASU' CENGİZ SARIOĞLU

  • 0
  • 0
  • 1405

RİZE ÇAYINA ADANAN BİR ÖMÜR: MEHMET ZİHNİ DERİN

  • 0
  • 0
  • 1237

RİZE SİYASET TARİHİNDEN RENKLİ BİR POTRE: MEHMET TALAT DOĞAN

  • 0
  • 0
  • 1078