Çaykur, Doğu Karadeniz’in yeşil altını olan yaş çayın üretimini gerçekleştiren bir kuruluştur.
Geçen sene yaş çay sezonu 10 Mayıs 2023 tarihinde açılmış, yıl boyunca 592 bin ton yaş alımı yapılmıştır.
2024 yılı yaş çay kampanyası da muhtemelen aynı tarihlerde açılacak.
2023 yılı için yaş çay alım fiyatı, destekleme primi dahil kilo başına 11 lira 30 kuruş olarak belirlenmişti. 2022’ye göre yaş çay alım fiyatında yüzde 64 artış yapılmıştı.
Bu sene üretici piyasa şartlarını göz önüne bulundurarak biraz yüksekten uçuyor gibi. 30 liradan başlayan isteklerde dur durak yok.
Hükümetin sıkı para politikası var, Fakat üreticinin yaşadığını da görmek lazım. Gübrenin tonu 16.500 Tl olmuş, işçi yevmiyesi 1500’lerden başlıyor. Yarıcılar kantarın topuzunu kaçırmış ¼ veya daha az bir yüzde teklif ediyor, olmayınca da çekip gidiyorlar.
Aile ziraatı şeklinde herkes veya çoğunlukla kendi çayını toplayabilecek üretici sayısı yok denecek kadar az.
Bu sene hiç olmadığı kadar büyük sıkıntılar yaşanacak. Durum onu gösteriyor
Gelecek yıllarda bu sorun derinleşerek devam edeceğe benziyor.
Bu durumlar göz önüne alınmalıdır. Üretici yaklaşık olarak 1milyon 100 bin ton çayı toplayamaz, toplatamazsa ne olacak, milyarlarca dolara çay mı ithal edilecek?
Böyle bir durum resmen beceriksizliktir. Üretici bahsi geçen işleri yapabilmesi için yaş çay fiyatına bel bağlamıştır. Resmi enflasyon rakamları üzerine süre gelen tartışmalar devam ediyor. Hükümet bütün bunları göz önüne alarak yaş çay fiyatını açıklamalıdır.
Geçen yıllarda yaşanan çayda bahar havasından bu sene eser yok.
Ki verilen fiyat 2023 dolmadan eriyip gitmiştir.
Bu sene benim tahminim 15 lira civarında bir fiyat belirlenecektir. Bu fiyat veya bunun etrafında dolanan fiyatlar üreticiyi perişan edecektir.
Yaş çay fiyatı en az 20 TL olmalıdır. Belki o zaman çayın tarlada kalması önlenebilir, devletimiz çay ithal etmek zorunda kalmaz.
Fiyatın uygun olmasının yanında bir de yaş çayın kalite meselesi vardır. Yaş çayda kalite bahçeden başlar, bu nedenle uygunsuz hasat yapılmamalıdır. Kaliteli çay bahçeleri, gelecek nesillere daha sürdürülebilir, sağlıklı ve verimli bir çay mirası bırakmanın teminatıdır.
Devlet veya özel sektör kesinlikle dal, dip, evsaf dışı çayı kesinlikle almamalıdır. Çayımızın sonunu getirme ihtimali olan bu davranışlardan hem imalatçılar hem de vatandaşlar kaçınmalıdır.
Hayırlı kampanyalar diliyorum üreticilerimize.
Bakı selam ve dua ile…
