Limon, turunçgiller ailesinden bir meyvedir ve halk arasında kabuğu, meyvesi ve suyu; soğuk algınlığı, sabah yorgunluğu, artirit, romatizma ve cilt bakımı gibi farklı durumların yanı sıra ayrıca yemeklerde lezzet verici olarak sıklıkla kullanılmaktadır. İçerdiği bioflavonoidler sağlık için yarar sağlamaktadır. Rize’nin iklimi ve toprağı limon yetiştirmeye elverişlidir.
İklim isteği:
Tüm turunçgiller gibi, limon ağacının da önde gelen isteği, sıcak iklimli bir yerde yetiştirilmektir. Limon ağaçlarının yetiştirildiği yerde, hava sıcaklığının O derecenin altına düşmemesi iyi olur. Çünkü -8, -9 derecelerin altına düşen sıcaklıklarda, limon ağaçları donar ve ölür. Dayanamadığı en yüksek sıcaklıklar ise, 45 derece ve üzeridir.
Limon ağaçlarının gelişmesi 12 derece sıcaklıkta başlar. Ortalama 23 derece, limonun en hızlı geliştiği sıcaklıktır. 37-39 dereceden sonra limon ağacının gelişmesi durur. Soğuk ya da sıcak esen rüzgârlar limon ağaçlarını kötü yönde etkiler. Yörede esen hâkim rüzgârlara karşı rüzgârkıranlar kurulması yararlı olur. Ayrıca limon ağaçları, bulundukları yerin havasının nem oranından da etkilenir. Düşük nem oranları da limon ağaçlarının gelişim ve ürün verimini kötü yönde etkiler.
Toprak isteği:
Tüm turunçgiller gibi limon ağaçları da en iyi, bol humuslu, derin, süzek (suyu iyi akıntılı), kumlu-tınlı ya da killi tınlı topraklarda yetiştirilir. İyice derinlere inen köklerinin oksijen gereksinimi fazla olduğundan, limon ağacı kesinlikle ağır topraklarda yetiştirilmemelidir. Limonun yetiştirildiği yerde taban suyunun, yüzeyden 1,5 m. aşağıda olması gerekir. Aksi takdirde toprakta drenaj işlemi yapılmalıdır. Toprağın kirecine karşı da duyarlı olan limon ağaçları için en uygun toprak pH`ı 5,5-6 olmalıdır.
Sulama:
Tüm turunçgiller gibi, limon ağaçlarının yıllık su gereksinimi de toprak ve iklim durumu ile ağaç gelişmesine bağlı olarak 800-1.200 cm. arasında değişir. Sulama dönemi olan nisan ortalarından ekim ayı ortalarına kadarki yedi aylık sürede, havaların kurak, sıcak ve yağışsız olduğu zamanlarda ağaçlara toplam 600-700 mm. su verilmesi gerekir.
Sulama yetersiz yapılırsa, limon ağacı köklerini toprakta yayar. Gelişimi yavaşlar, ürün verim ve niteliği düşer. Aşırı sulamada kökler havasız kalacağından kök çürüklüğü hastalığı oluşur. Yine ağacın meyve verimi ve niteliği düşer. Limon ağacının sulama zamanının gelip gelmediği en kolay şöyle anlaşılır: Ağacın yaprakları akşam saatlerinde güneş batmadan önce solgunluk gösteriyor ve gece canlanıyorsa sulama zamanı gelmiş demektir, öğle zamanında meydana gelen geçici solgunluğa aldanılmamalıdır
Gübreleme:
Tüm turunçgiller gibi, hepyeşil yapraklı limon ağacı da topraktan fazla besin kaldırdığından, gübreye gereksinimi çok olur. Ağaçlara, bulunduğu ortam, yaş ve gelişmelerine uygun ve dengeli gübreleme yapmak için bütün bu faktörlerin ortak etkisini ortaya koyan yaprak ve toprak analizleri uygulanmalı; buna göre verilecek azotlu, fosfatlı ve potaslı kompoze fenni gübre miktarları saptanmalıdır.
Ayrıca limon ağaçlarına, eksikliği duyuluyorsa magnezyum, demir, mangan ve çinko da verilir. Limon ağacına, mineral gübrelerden başka, gerek görülürse iyi yanmış çiftlik gübresinin 2-3 yılda bir verilmesi de büyük yararlar sağlar.
Budama: Tüm turunçgiller gibi, limon ağaçlarına da şekil ve ürün budaması uygulanır ve genellikle bu ağaçlara kâse biçimi verilir. Şekil budaması ağaçların ürünlenmesiyle birlikte başlar. Turunçgillerden olan ağaçların budanması ustalık isteyen bir iştir. Bu nedenle budamanın, ağacı iyi tanıyan kişiler tarafından uygulanması olumlu sonuçlar verir. Ağaçların kurumuş, kırılmış, ezilmiş, hastalanmış, yaralanmış ve berelenmiş, yaşlanmış dalları kesilip çıkarılmalıdır. Ayrıca obur dalların da ayıklanıp çıkarılması gerekir.
Limonun faydaları nelerdir?
Limonun kabuğu, suyu ve meyvesinin kullanımı farklı alanlarda fayda sağlamaktadır. Bu faydalar şu şekilde sıralanabilir:
-Limon yüksek tansiyona iyi gelebilmektedir. Orta yaş grubu kadınlar ile yapılan bir çalışmada, gün içerisinde daha çok limon veya limon suyu tüketen kadınlarda sistolik kan basıncının daha düşük olduğu ortaya konulmuştur.
*Esansiyel limon yağı kokusunun gebe kadınlarda sabah bulantılarını azaltmada etkili olabileceği yapılan çalışmalarda görülmüştür.
-Bir orta boy limon (58 gram), 44.5 mg C vitamini içermektedir. C vitamininden yüksek bir meyve olması sayesinde bağışıklığı güçlendirme üzerinde oldukça etkilidir.
-İyi bir C vitamini kaynağı olması bağışıklığı güçlendirmenin yanı sıra romatizma, artrit, gut, hiperkolesterolemi, aterosklerozis ve yüksek ürik asit seviyesi üzerinde olumlu etkiler sağlamaktadır. İçerdiği C vitamini miktarı yetişkin bir bireyin günlük C vitamini ihtiyacının yarısından fazlasını karşılamaktadır.
- Limonun içeriğinde bulunan “narenginin” adı verilen anti-oksidan ve anti-inflamatuar ajanlar oldukça faydalıdır. İçerdiği alkoloidler sayesinde kanser ve bakteriyel enfeksiyon ile savaşmaya yardımcı olmaktadır.
-Yüksek sitrik asit içeriği sayesinde böbrek taşı oluşumunu engellemeyebilmektedir. Ayrıca limonun ödem söktürücü etkisi de bulunmaktadır.
- Limon aromaterapi ile kullanıldığında da yorgunluk ve anksiyeteyi azaltıp, ruh halini iyileştirebilmekte ve konsantrasyonu arttırabilmektedir.
Limon kabuğunun faydaları nelerdir?
Limon kabuğu içerdiği pektin ve biyoaktif bileşenler sayesinde kolesterolün düşürülmesine yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte pek çok antimikrobiyal ajan içermekte, ciltteki sebumu dengelemeye yardımcı olarak akneye iyi gelebilmektedir.
Limon yağının faydaları nelerdir?
Limon yağı kokusunun beyinde norepinefrin konsantrasyonunu arttırarak daha iyi bir ruh hali sağladığı yapılan çalışmalarla belirlenmiştir.
Limonun cilde faydaları nelerdir?
Limon, akneye sebep olabilen bakteri türleri ile savaşması ve içerdiği sitrik asit ve C vitamini sayesinde akneye iyi gelebilmektedir. Akne üzerine olumlu etkisini görebilmek için sabahları limonlu su tüketimi faydalı olmaktadır.
Limonun saça faydaları nelerdir?
Limon yağı saç ve cilde parlaklık vermektedir.
Limon suyu zayıflatır mı?
Limon suyunun zayıflama üzerine doğrudan kanıtlanmış bir etkisi bulunmamaktadır. Limon suyu veya limonlu su tüketmek iştahı kontrol etmeye yardımcı olurken, günlük sıvı tüketiminin artışına katkıda bulunarak zayıflamaya destek olabilmektedir. Limonun ve limon suyunun içerdiği C vitamini ve biyoaktif bileşenler obeziteye bağlı artan infalamasyonun baskılanmasında da rol almaktadır.
Limonun zararları nelerdir?
Limon tüketmenin veya aromaterapi yolu ile esansiyel limon yağı solumanın herhangi bir yan etkisi bildirilmemiştir. Bunun yanı sıra güneş yanığı bulunan cilde limon ve ürünleri uygulanmaması gerekmektedir.
Limon günde ne kadar tüketilmelidir?
Limon için belirlenmiş önerilen günlük tüketim miktarı yoktur. Günlük C vitamini ihtiyacını büyük oranda karşılayacağı için günlük beslenmede yer verilmesinde fayda olan limon; reflü, gastrit gibi sindirim sistemi problemleri bulunan bireyler tarafından dikkatli tüketilmelidir.
Limon ile başka bitkilerin karışımları ne işe yarar?
- Su ve limon: Su-limon karışımı güne başlarken daha enerjik hissedilmesini sağlarken, akneli ciltlere iyi gelmektedir. Bununla birlikte günlük sıvı tüketimine katkıda bulunmakta ve ödem atımına yardımcı olabilmektedir.
- limon – nane: Limon- nane karışımı mide bulantısı ve hazımsızlık gibi sindirim sistemi problemlerini rahatlatmaya yardımcı olur.
- Maydanoz - limon: Maydanoz-limon karışımı diüretik etkisi sayesinde vücutta biriken fazla suyun uzaklaştırılmasını sağlayarak ödem atımına yardımcı olabilmektedir.
- Zencefil - limon: Zencefil-limon, enfeksiyon ile savaşmak için iyi bir ikili olup; soğuk algınlığı ve gripte bağışıklığı güçlendirmektedir.
- Limon – sarımsak: Limon-sarımsak karışımı yüksek tansiyonun düşürülmesine yardımcı olabilmektedir.
- Soda - limon: Maden suyu-limon karışımı yaz aylarında fazla terleme ile atılan elektrolitlerin dengelenmesinde rol oynamaktadır.
- Ballı – limon: Limon-bal karışımı soğuk algınlığına iyi gelmekle birlikte; bağışıklık üzerine olumlu etki sağlamaktadır. Ilık suya karıştırılan bir miktar bal ve limon suyu boğaz ağrısını yatıştırabilir.
( Güncellendi 2022 )
