Adını sanını pek çok kişinin hiç duymadığı, duyduktan sonra da herkesin sempati beslediği kamkat, kabuğu ile yenen nadir meyvelerden biri. Enfes aroması ve zeytin boyutunda ufacık cüssesi ile daha ilk görüşte görenlerin sempatisini kazanan sevimli meyve, turunçgillerin küçük mücevheri olarak tanınır.
Kamkat Meyvesi Nedir?
• Çinlilerin deyimi ile nam-ı diğer “altın portakal” ya da bilim dünyasındaki adıyla “fortunella” olarak tanınan kamkat meyvesi, görünümünden ve renginden anlaşıldığı üzere turunçgiller familyasına mensup.
• Portakala benzer rengi ve küçük çalımsı ağacı ile kamkat bitkisi bir meyveden ziyada bir süs bitkisini andırır.
• Halk arasında pek tanınmadığı için kamkat ağacı nedir? Kamkat ağacı ne kadar büyür? diyenlere ortalama 2 metre ile 4 metre uzunluğunda boyu ile tıpkı diğer turunçgiller gibi bodur, dikensiz bir ağaç olduğu belirtilebilir.
• Söz konusu meyve süs mandalinası ismiyle de anılır.
• Küçük oval turuncu meyveleri ve bodur ağacı ile oldukça şık bir görünüme sahip olan kamkatı süslü görünümü ile evlerde ve iç mekanlarda süs bitkisi olarak yetiştirenlere hak vermek gerekir.
Kamkat Nerede Yetişir?
• Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde yetişen kamkat ağacı, kışın don olaylarının olmadığı ılıman bölgelerde büyüyebilir.
• Türkiye’de ağırlıklı olarak Akdeniz bölgesinde yetiştirilse de en iyi veriminin çay yöresi olarak tanınan Rize’den alındığı bilinir ve yaz mevsiminde yağmur sever.
• Havadar ve aydınlık yerlerde yeteri kadar güneş aldıktan sonra meyve vermeye başlayan kamkat, toprak seçiciliği ile de özel bir bitki olduğunu anlatır.
• Türkiye’de yaygınlaşmadan önce Çin, Tayvan, Japonya gibi Asya ülkelerinde yetiştirilen kamkatın farklı türleri olduğunu da söyleyelim.
• Yetiştiriciliğinin yapıldığı Asya bölgelerinden ismini alan kamkat çeşitleri arasında Çin kökenli Hong Kong ve Nagami ile Japonya kökenli Marumi ve Meiwa türleri şimdilik bilinenler.
• Türleri çekirdek, yaprak ve meyveleri ile değişerek küçük yapısına rağmen büyük farklar taşır. Özellikle tat olarak farklılık gösteren çeşitleri aromatik ve baharatımsı lezzetlere erişir.
• Kamkat çoğaltma işlemi yapmak isterseniz en doğru yöntemin kökten ayırma olduğu söylenmektedir.
• Aşılama ile de çoğaltma yapılabilmekte ama daha az verimli olmaktadır.
Kamkat Ne Zaman Meyve Verir?
• Kamkat, familyasından da anlaşılacağı üzere bir sonbahar meyvesidir.
• Erkek ve dişi organları aynı çiçek üzerinde bulunur ve kamkat çiçeği, temmuz ayının sonlarına doğru açar.
• Küçük ve sevimli bir meyve olması ile yeterince ilgi çekmiyormuş gibi tropikal çiçekleri andıran beyaz güzel kokulu çiçekleri ile de ayrı bir ilgi görür.
• Çiçekleri eylül ayına kadar meyveye dönüşür.
• Kamkat ağacının herkesi şaşırtan belki de en önemli özelliği olgunlaşan meyvelerini dökmemesidir.
• Bir dondurucu edasıyla neredeyse bir yıl boyunca çürümeden meyvelerini üzerinde taşıyan kamkat ağacı her daim taze meyve sunar.
• Kamkat meyvesi ne zaman toplanır? diye merak edenler olgunlaştıktan sonra istediği zaman meyveleri toplayabilir. Bu da çoğunlukla kış aylarına tekabül eder.
Evde Kamkat Bakımı Nasıl Yapılır?
• Küçük bodur bir ağaç türü olduğu için saksıda yetiştirilmesi mümkün olan kamkat ağacı, tohumundan ya da fidesinden kolayca evde büyütülebilir.
• Kamkat tohumu ile yetiştirileceği zaman küçük bir saksıda tohumları çimlendirmek gerekir.
• Kamkat fidanı olarak alındığında ise 40 cm derinliğinde, 30 cm genişliğinde bir saksı işinizi görür. Saksıya yerleştirildikten sonra evde kamkat bakımı ise hiç de zor değil.
• Meyve verene kadar saksı değişimine ihtiyaç duymaz fakat yetiştikten sonra her yıl toprağının değişimi daha sağlıklı büyümesini sağlar.
• Kamkat güneşi sever mi sorusunun cevabı evet olmakla birlikte güneş ışığını nasıl aldığı da önemlidir.
• Mekan seçiminde ise evin en güzel güneş alan yerini hak eden kamkat, ne kadar çok güneş alırsa o kadar verimli meyveler verir.
• Sulamasına ise yaz aylarında dikkat ister ve özenli bir yetiştiriciyseniz kireçsiz su kullanmanız tavsiye edilir.
Kamkat Faydaları Nelerdir?
• Minikliğine rağmen faydaları boyundan büyük olan kamkat meyvesi, önemli bir C vitamini kaynağıdır. İçerdiği C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini güçlendiren ve hastalıklara karşı direnç kazandıran meyve, özellikle kabuğu ile birlikte yendiği için gribi önlemeye yardımcı olur.
• B1, B2 ve B3 vitaminlerini içererek sinir sisteminin güçlenmesini destekler. Sinir sisteminden kaynaklanan baş ağrısı, uykusuzluk gibi sorunlara iyi gelmesi kamkat meyvesinin faydaları arasında gösterilir.
• İçindeki vitaminler sayesinde kamkat cilde faydaları olan bir meyvedir. Kamkat cildin yenilenmesini kolaylaştırır ve cilde canlılık verir.
• Kamkat besin değeri açısından incelendiğinde, 100 gr kamkatın ortalama 70 kalori olduğu, 1 gr yağ, 16 gr protein, 2 gr protein olduğu görülür.
• Ayrıca içinde sodyum, potasyum, magnezyum ve demir de bulunmaktadır.
• Zengin lif içeriği ile sindirim sistemine destek olan meyve; idrar söktürücü etkisiyle kabızlık, gaz, şişkinlik, kramp, bağırsak huzursuzluğu gibi herkesin bir dönem yaşadığı sindirim sorunlarına iyi gelir.
• İçerdiği kalsiyum ve vitaminler ile kemik ve diş gelişimini destekleyerek özellikle çocukların büyümesine katkı sağlar. Aynı zamanda kan dolaşımını arttırarak vücudun demir emme kapasiteni arttırır.
• Cilt sağlığını arttıran kamkat, cilt lekeleri ve yaşlılık lekelerine karşı daha aydınlık bir görünüme kavuşmaya yardım eder.
• Cilt üzerinde yaşlılıktan kaynaklanan bozulmalara ve güneşin zararlı ışınlarına karşı dayanıklılığı arttırır.
• Doğal tadı ile tatlı bir besin olduğu için anlık enerji kaynağıdır, bol miktarda karbonhidrat ve kalori içerir. Kalori açısından yüksek olmasına rağmen tatlı yeme isteğini bastırarak kilo vermeyi kolaylaştırır.
Kamkat Reçelinin Faydaları Nelerdir?
• Kamkat meyvesinin şeker eşliğinde pişirilerek hazırlanması ile yapılan kamkat reçeli, meyvenin taze haldeki vitaminlerini dört mevsim sofralara taşır.
• Bağışıklık sistemini güçlendiren antioksidan içeren yapısı ile özellikle meyvenin bulunmadığı mevsimlerde bağışıklık sistemini korumaya yardımcı olur.
• Kalsiyum içeriği ile özellikle kadınlar ve çocuklar için sağlıklı tarifler arasına giren kamkat reçeli, meyvenin faydalarından her daim yararlanmanızı sağlar.
• Kamkat görsel olarak da bulunduğu alanın enerjisini yükseltir.
• Turuncu sarı arası renklere sahip meyveler güneşi hatırlatıcı etkileriyle ortama canlılık verir. 2. çakra ile ilgili olan turuncu rengi yaşama bağlılık hissini güçlendirir.
• Aynı zamanda neredeyse tüm bitkilerinin yapraklarındaki yeşil renk de kalp çakrasını ve şifayı temsil ettiği için kamkat yapraklarıyla da bu enerjiyi yayar.
Kamkat Meyvesi ve Şeker Hastalığı Tedavisi
• Kamkat diyabet ilişkisi ve olumlu etkileri ile ilgili kesin araştırma sonuçları olmasa da diyabette olumsuz sonuçlara dair rahatlatıcı ve yardımcı bir meyve olduğu düşünülmektedir.
• Kamkatın faydaları arasında en önemlisi diyabeti önlemedeki mucizevi rolüdür.
• Bu yönüyle şeker hastalarının bilhassa dikkatini çeken meyve, içeriğindeki lif sayesinde kandaki insülin ve glikoz düzeyini dengeleyerek şeker hastaları için büyük önem taşır.
• Düzenli tüketildiğinde şeker hastalığının gelişmesini engeller.
• Kamkat şeker hastalığı için faydalı bir besin olsa da diyabet hastalarının kullanmadan önce doktora danışmaları tavsiye edilir.
Kamkat Meyvesi Nasıl Yenir?
• Zeytin büyüklüğünde, biçimce limonu andıran küçük meyveleri ile ilginç bir turunçgil olan kamkatın yenme şekli de farklıdır.
• Kamkat kabuklu yenir mi diye merak ediyorsanız bu ekşimsi meyveyi kabuğuyla rahatlıkla yiyebilirsiniz.
• Diğer turunçgiller gibi kabuğunun soyulması gerekmeyen meyve, kabuğu ile yenen tek turunçgil olarak farkını gösterir.
• Hafifçe suda yıkanarak yemeye hazır olan kamkatın tadı, tatlı ve mayhoşumsu aroması ile gönlünüzü fetheder.
( Güncellendi 2022 )
