Preeklampsi yani gebelik zehirlenmesi, gebeliğin 20. haftasından sonra hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve proteinüri (protein kaçağı) ile birlikte ile karakterize bir gebelik sendromudur. Preeklampsi tanısı, bireyde 20. gebelik haftasından sonra özellikle 4 saat arayla bakılan tansiyon ölçümlerinde en az 2 kez sistolik kan basıncının 140 mmHg, diyastolik kan basıncının ise 90 mmHg üzerine çıkması ile beraber proteinüri (protein:kreatinin oranı ≥0,3 yada 24 saatlik idrarda 300 mg üzerinde) tespit edilmesi ile tanı konur. Preeklampsi ülkemizde anne ölümlerinin uterus kanamalarından sonra en sık nedenidir. Bu nedenle hamilelikte zehirlenme belirtileri gösterenler ya da önceki gebeliklerde preeklampsi yaşamış gebelerin mutlaka düzenli olarak kan basıncı takibi yaptırması ve gebelik takiplerini aksatmamaları gerekmektedir. Gebelikte zehirlenme hem anne adayı için hemde bebek için oldukça ciddi bir durumdur.
El, bacak ve ayak şişmesi gebelik zehirlenmesinin en yaygın belirtisidir. Karnın üst bölümünde ağrı, tansiyon yüksekliği(hipertansiyon), baş ağrısı, görme bozuklukları, ödem, sırt ve mide ağrısı ve nefes darlığı gebelik zehirlenmesinin belirtileri arasında gösterilir. Anneyle bebek için ciddi sağlık riskleri taşır. Gebelik zehirlenmesinin fetüse zararı plasentadan yeterli oksijen ve besin maddelerinin akışını engellemesi şeklindedir. Bu durum düşük doğum ağırlığına, erken doğuma ve anne karnında bebek ölümlerine yol açabilir.
Preeklampsi takibi olan bir kadının doğum sonrası bakım ve tedavisinde tansiyonu ve diğer yakınmaları yakından takip edilir, düzenli kontrollerle izlenir.
Gebelik zehirlenmesinde nelere dikkat etmeliyiz;
-
Gebelerimize sık sık tansiyon takibi yapması ve değerlerin kayıt altına alması önerilir.
-
Tuzsuz, bol proteinli ve bol sıvı tüketmesi önerilir.
-
İşlenmiş gıdalardan, patates cipsi, turşu, konserve gibi besinlerden kaçınılması gerekir.
-
Ödem açısından günlük kilo takibi yapmalısınız.
-
Sessiz, sakin ve loş bir odada istirahat önerilir.
-
Eğer yüzeysel nefes alıyor, bir nefes darlığımız varsa hekimimize bildirmemiz gerekir.
-
Günlük idrar çıkışınızda artma yada azalma olursa hekiminize bildirmelisiniz.
-
Lifli gıdalar, pişmemiş sebze ve meyve yemeye özen gösteriniz.
-
Hareketsizliğe bağlı oluşabilecek kabızlığı önlemek amacıyla günlük 8 bardak su içiniz, posalı yiyecekler tüketiniz.
-
Yatakta sol tarafınıza yatmaya özen gösterin. Bu pozisyon uterusa ve fetüse daha fazla kan gitmesini sağlar.
-
Yatak istirahatinde yatak içi egzesizler önerilir.
-
İlaçlarınızı zamanında ve doğru kullanmalısınız.
-
Alkol ve sigara kullanmayınız.
-
Kafein tüketiminden kaçınınız.
-
Fetüs hareketleri fetal hipoksi açısından değerlendirilmeli ve kalp atımı sık aralıklarla takip edilmelidir.
