Örtü altı tarımda lider kent Antalya'da, yaş sebze ve meyve yetiştiriciliğinde zararlı böceklerle mücadelede zirai ilaç yerine faydalı böcek uygulaması yaygınlaşıyor.

Domates, biber, patlıcan gibi ürünlerin yanı sıra mango, çarkıfelek gibi birçok tropikal meyvenin yetiştirildiği kentte, kaliteyi ve verimliliği artırmak amacıyla farklı teknikler de kullanılıyor. Özellikle yurt dışı satışlarda zirai ilaç kalıntısı sorununun önüne geçmek için biyolojik mücadeleye yönelen üreticiler, yararlı böcekleri benimsedi.

Antalya Tarım İl Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Dr. Safinaz Arslan, AA muhabirine, bitkide zararlı organizmalarla mücadele kapsamında 2002'den bu yana yararlı böceklerin kullanıldığını söyledi.

Domates güvesinin büyük zarar oluşturmasıyla 2009'dan itibaren yararlı böcek kullanımının daha da yaygınlaştığını dile getiren Arslan, böceklerin ilk etapta yurt dışından getirildiğini daha sonra Türkiye'de ve özellikle Antalya'da yaygın bir şekilde üretimine başlandığını belirtti.

Yararlı böcek kullanımında başarılı sonuçların alınmasıyla devlet desteği uygulaması da başlatıldığını aktaran Arslan, "Antalya'da geçen yıl 2 bin 548 üreticimize 27 bin 787 dekar destek ödemesi yaptık, yaklaşık 13 milyon 658 bin lira. 2021'de de toplam 2 bin 934 çiftçimize yaklaşık 10 milyon lira destekleme ödemesi yaptık. Bu desteklerle kimyasal ilaç kullanımının önüne geçerek ürünlerdeki ilaç kalıntısı sorununu çözmüş oluyoruz." dedi.

Arslan, yararlı böcek salınımının ürünler çiçek açtığında gerçekleştiğini ve bu dönemde yararlı böceklerin zararlı organizmalarla mücadele ederek ürünleri koruduğunu dile getirdi.

Yararlı böceklerin salınım döneminde üretildiğini anlatan Arslan, şunları kaydetti:

"Biyolojik mücadelede ülkemizde en önde gelen il Antalya. Biyolojik mücadeleyi en çok örtü altı tarımda ve biber üretiminde kullanıyoruz. Biber dışında domates, patlıcan, hıyar ve kabak alanlarında da biyolojik mücadele yapılıyor. Örtü altı dışında turunçgillerde, elma ve nar üretiminde de kullanılıyor. Biz de biyolojik mücadelenin yaygınlaşması için projeler yürütüyoruz."

Antalya'da yaklaşık 60 bin dekar alanda biber üretimi yapıldığını ve bunun yaklaşık 20 bin dekarlık kısmında biyolojik mücadele yürütüldüğünü belirten Arslan, bu mücadelenin birkaç yıl içinde tüm biber alanlarına yayılacağını kaydetti.

"Üniversitede faydalı böcek üretiyoruz"
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Özkan da tarım ilaçlarını azaltmak ve üreticileri faydalı böceklere yönlendirmek amacıyla üniversite bünyesinde Böcek Şenlik Okulu programı hazırladıklarını söyledi.

Program kapsamında Türkiye'nin farklı noktalarında 2 milyon kişiye eğitim verdiklerini, Antalya'ya da eğitim için geldiğini anlatan Özkan, zararlı böcekleri tüketen faydalı böceklerin üretim teknolojilerini üniversite bünyesinde geliştirdiklerini dile getirdi.

Özkan, "Genç mühendislerle kurulan böcek fabrikasında günde 50 milyon farklı faydalı böcek üretebiliyoruz. Bu böceklerin çiftçiler arasında kullanımını yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. Tüketici bilincinin gelişmesi, sağlıklı ürün kullanma farkındalığına ulaşılması yaygınlaştırmayı da hızlandıracaktır." diye konuştu.

Türkiye'de tarım ilaçları için her yıl 600 milyon dolar civarında para harcandığını ifade eden Özkan, bu ilaçların ürüne, çevreye zarar verdiğini, insan sağlığını olumsuz etkileyebildiğini kaydetti. İlaç kullanımın sadece zararlı değil yararlı böcekleri de öldürdüğünü dile getiren Özkan, ilaçlamayı azaltmak gerektiğini vurguladı.

Üreticilerin faydalı böceklerle ilaç kullanımını azaltabileceklerini anlatan Özkan, "Bunu yaptığımızda Türkiye tarımda epey bir yol kat etmiş olacak. Üreticiler de emeklerinin karşılığını alacak. Ürünler, çok iyi fiyattan yurt dışına satılacak ve kalıntı gerekçesiyle gümrükten geri dönmeyecek. İhracatçımız bu işten çok daha iyi para kazanacak. Ve insanlar çok daha sağlıklı olacak." ifadelerini kullandı.

Kaliforniya biberlerini faydalı böcekler koruyor
Biyolojik mücadele tekniğini kullanan üretici Osman Ali Tektimor da yaklaşık 11 yıldır özellikle serada biber üretiminde yararlı böceklerden faydalandığını söyledi.

Mümkün olduğu kadar kimyasal ilaç kullanmadığını dile getiren Tektimor, ağırlıklı olarak "Kaliforniya" cinsi biber ürettiklerini ve büyük bir bölümünü de yurt dışına gönderdiklerini belirtti. Yararlı böcekler sayesinde ilaç kalıntısı problemi de yaşamadığını vurgulayan Tektimor, "Devlet de ciddi destek sağlıyor. Yararlı böcekler hem ekonomi hem de insan sağlığı açısından son derece ideal bir teknik." dedi.