Ankara 3. İdare Mahkemesi, 2024 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında yapılan merkezi sınavdaki bir soruyu, "okuyan her öğrencinin aynı anlamı çıkarabileceği kadar net olmadığı" gerekçesiyle iptal etti.

Davacı Emre Bayar, 2 Haziran 2024'te düzenlenen sınavın fen bilimleri bölümündeki bir sorunun doğru cevabının farklı bir şık olması gerektiğini savunarak, İdare Mahkemesinde dava açtı. Davacı, dilekçesinde cevap anahtarının düzeltilmesini ve sorunun iptalini istedi.

Mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda, dava konusu sorunun öğrencileri farklı cevaplar vermeye yönlendirebileceği kaydedildi.

Ankara 3. İdare Mahkemesi, yaptığı inceleme sonucunda bilirkişi raporunda yer verilen görüş ve tespitlerin yerinde ve hükme esas alınabilecek nitelikte olduğunu belirleyerek, dava konusu sorunun iptaline karar verdi.

Mahkemenin kararında şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Sorunun doğru cevabının bulunabilmesi için adayların üst seviye bazı kazanımlara sahip olmaları gerektiği, farklı değerlendirme yapılma ihtimali nedeniyle 8. sınıf seviyesine uygun olmadığı, ayrıca ip ve makaraların ağırlıklarının ve ipin kütlesinin önemsenmesine yönelik ifadelere 8. sınıf seviyesi öğrencilerin yorum yapmasının beklenemeyeceği, bu tip ifadelerin sorunun doğru cevabını etkileyecek ifadeler olduğu anlaşılmaktadır."

Kararda, sorunun açık ve doğru bir şekilde anlaşılmasının mümkün olmadığı, yanlış anlamaya mahal vermeyecek kadar iyi hazırlanmadığı, okuyan her öğrencinin aynı anlamları çıkarabileceği kadar net olmadığı ifade edildi.

Davacı öğrenci kararı temyiz edecek
Davacı öğrencinin babası Avukat Aziz Genç, AA muhabirine, mahkemenin soruyu iptal ettiğini söyleyerek, "Sorunun iptal edilmiş olması kafayı yine karıştırıyor. Bizim açımızdan yeterli ve tatmin edici değil. A şıkkının doğru kabul edilmesi lazım, raporda da ondan bahsediliyor zaten. A şıkkı doğru kabul edilirse, C şıkkı yapanlar yanlış yapmış olacak. Bu durum puanları ve sıralamaları değiştirecek ama sorunun komple iptal edilmiş olması sanki bu soru hiç sorulmamış gibi puanlama ve değerlendirme yapılmasına yol açıyor." dedi.

Genç, davanın karar tarihinin değil, açıldığı tarihin önemli olduğunu belirterek, "Dava açıldığı tarihte henüz yerleştirme yoktu. Ciddi kaybı olan kişilerin puanları tekrar hesaplanacak. Hesaplamanın ardından ilgili öğrenciler yeni puanına göre istediği okullara tekrar müracaat yapabilecek." ifadesini kullandı.

Mahkemenin soruyla ilgili verdiği iptal kararına tarafların itiraz ettiğini öğrendiğini, bu nedenle henüz kesinleşmediğini aktaran Genç, "Biz de davamızla ilgili kararı temyiz etmeyi düşünüyoruz. Bu soruyu matematikçi ve fenci olmamama rağmen, okuduğum zaman mantığını anlıyorum. Zaten bu konuda uzmanlarla da görüşmüştük ve böyle olması gerekiyordu." şeklinde konuştu.

Genç, oğlunun Pertevniyal Lisesi'ne yerleştiğini belirterek, şunları söyledi:

"Eğer sorunun yanıtıyla ilgili bizim talep ettiğimiz gibi bir karar verilirse Cağaloğlu Anadolu Lisesi veya Çapa Fen Lisesi gibi okullara yerleşme ihtimali var. Sorunun yanıtı 'A' şıkkı olarak kabul edilseydi oğlum 5.3 puan daha fazla puan alacaktı ve daha yüksek puanlı bir okula gidecekti. Kararı temyiz edeceğiz, haklı bulunursak mahkeme kararıyla okulu değiştirme hakkımız var."

Davanın geçmişi
Öğrenci Ali Taha Genç'in anne ve babasının "davacı", MEB'in ise "davalı" olarak yer aldığı dava dilekçesinde, Genç'in aynı zamanda Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) öğrencisi olduğu, eğitim hayatını başarılı bir şekilde geçirdiği, LGS sınavına uzun zamandır birçok ek destek programıyla hazırlandığı belirtilmişti.

Genç'in LGS sınavına girerek neredeyse bütün soruları doğru yanıtladığı ve sınavın ardından MEB tarafından soru ve cevaplar yayımlandıktan sonra kontrol yaptığı kaydedilen dilekçede, "Müvekkil cevapları kontrol ettiğinde Sayısal Bölüm A Kitapçığı'ndaki Fen Bilgisi 13. sorusunun cevabının C şıkkı olduğunu görmüştür. Soruyu ve cevabı tekrar kontrol ettiğinde aslında doğru cevabın A şıkkı olması gerektiği, bu sebeple cevabın yanlış olduğu anlaşılmıştır." ifadesi kullanılmıştı.

Dilekçede, Genç'in istediği liseye yerleşebilmesi için sorulan soruların tamamına yakınının doğru cevaplaması gerektiği belirtilerek," Hatalı cevabın iptal edilerek doğru şıkkın A olduğunun tespit edilmemesi halinde hak ettiği puanı alamaması ve istediği okula gidememesi sebebiyle maddi ve manevi ciddi mağduriyeti söz konusu olacaktır." denilmişti.

Söz konusu soruya ve cevabın neden A şıkkı olması gerektiğine dair ayrıntılara yer verilen dilekçede, "Bir soru ile sıralama ve yerleşilen okulların değiştiği bilinmektedir. Bu şekilde sınav sonuçlarının açıklanması halinde müvekkilin puanı ve yerleştiği okulları değişecek, bu durum hem müvekkil hem de diğer adaylar açısından ciddi mağduriyetlere sebebiyet verecektir." ifadeleri kullanılmıştı

Sorunun doğru yanıtı C şıkkı olarak açıklanmıştı
MEB tarafından açıklanan cevap anahtarına göre doğru yanıtı C şıkkı olarak gösterilen ve işçi, tahta, yer, tavan ve makaralardan oluşan bir görselin yer aldığı dava konusu 13. Fen Bilimleri sorusu ise şöyleydi:

Özellikleri ve ağırlığı her yerinde aynı olan eşit bölmelendirilmiş bir tahtanın taşınması için kullanılan sistemde tavana ve tahtaya şekilde gibi bağlanan makaralara esnemeyen bir ip geçiriliyor. Bu ip, işçiler tarafından şekildeki gibi tutulduğunda tahta yatay dengede kalıyor. Bu sitemde makaraların, makaraların bağlı olduğu çubukların ve ipin ağırlıklarıyla sürtünmeler önemsenmemektedir. Bu tahta şekilde gösterilen konumdan belirli bir yüksekliği en küçük kuvvetler uygulanarak çıkarılırken yapılan işlemde tahtanın sadece başlangıçta ve son durumda yatay dengede olduğu bilindiğine göre,

I. İşçiler ipi aynı anda çekmeye başlamıştır.

II. İşçilerin işlem boyunca çektikleri ipin uzunlukları birbirine eşittir.

III. İşçilerin başlangıçta ve son durumda ipe uyguladıkları kuvvet tahtanın ağırlığından küçüktür.

Yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III