Artvin Çoruh Üniversitesi Artvin Meslek Yüksekokulu Avcılık ve Yaban Hayatı Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Yasin Uçarlı, kış uykusu öncesi meyve bahçelerinin bol olduğu vadi tabanları ve yerleşim yeri yakınlarında daha çok görülen ayıların, gün doğumu ve batımında daha hareketli olduğu uyarısında bulundu.

Uçarlı, yaşam döngüsü gereği ilkbahar döneminde kış uykusundan kalkan ayıların, güç depolamak için hızlı şekilde yiyeceğe ulaşma isteğiyle saldırgan olduklarını söyledi.

Sonbaharda da benzer bir durum olduğunu belirten Uçarlı, "Ayı kış uykusu öncesi hızlı şekilde yağ depolama içgüdüsüyle bol miktarda besin tüketme ihtiyacı hissediyor. Ayı saldırılarını sonbaharda daha fazla görmemizin nedeni bu." dedi.

Ayıların habitat kullanımının dikey yönde olduğunu anlatan Uçarlı, ilkbaharda daha çok vadi tabanları ve yerleşim yerlerinin olduğu bölgelere indiklerini, yazları da orman ve alpin çayırlarının olduğu yüksek yerlere çıktıklarını bildirdi. Uçarlı, ayıların sonbaharda da yine yiyecek bulma içgüdüsüyle meyve bahçelerinin bol olduğu vadi tabanlarına, yerleşim yerlerine inme davranışı sergilediğini ifade etti.

"Ani karşılaşmalardan kaçınmak gerekiyor"
Ayı ile insan karşılaşmalarını popülasyon büyüklüğüne bağlamanın sağlıklı sonuçlar vermeyeceğini vurgulayan Uçarlı, "Ayı saldırıları popülasyon yoğunluğundan değil, birey bazında davranışların farklılık göstermesinden kaynaklanıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Ayıların ve insanların aynı habitatı kullandığı gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerektiğini dile getiren Uçarlı, şunları kaydetti:

"Mümkün olduğunca ani karşılaşmalardan kaçınmak gerekiyor. Ayılar gün doğumu ve gün batımı zamanlarını daha çok kullanıyor. Bu dönemde ayı habitatına girdiğimizde, hayvanlarla karşılaşabilecekmiş gibi dikkatli ve tedbirli olmalıyız. Ses çıkararak, bağırarak bu alanlarda dolaşmamız, ani karşılaşmaları en aza indirir. Ani karşılaşmaları en aza indirdiğimizde kötü sürprizlerle karşılaşmayız."

Uçarlı, hayvanların besine kolay yoldan ulaşma içgüdüsüyle hareket ettiğini belirterek, "Yerleşim yerlerinin yakınına çöplerin bırakılması, yaydığı koku, hazır besin noktaları olarak buraları hayvanlar için daha cazip hale getiriyor. Hayvanlar belli saatlerde bu lokasyonlara uğrama ihtiyacı hissediyor, bu da ayıların yerleşim yerlerine daha çok yaklaşmasına ve insanla karşılaşmasına neden oluyor. Boş yayla evlerinde, köy evlerinde bırakılan gıdalar da ayıların buralara saldırmasındaki ana sebeplerden." dedi.

"Doğaya zarar vermeden ayılarla uyumlu yaşamak mümkün"
Yasin Uçarlı, ayılarla karşılaşıldığında mümkün olduğu kadar sakin kalınması gerektiğini vurguladı.

Saldırılar karşısında, ayı popülasyonu yerine bireye yönelik düzenlemeler yapılabileceğini kaydeden Uçarlı, sözlerini şöyle tamamladı:

"Problem çıkaran, saldırgan bireyler belirlendikten sonra, yasal yollarla uyutularak başka habitatlara transferi söz konusu olabilir. Ekosistemimiz için çok önemli canlılar olduğunu unutmadan avcılık yönetmeleriyle popülasyondan çıkarılabilir. Bir bölgede bozayı gibi büyük yırtıcı bir türün bulunması, oradaki ekosistemin doğallığı, olgunluğu, zenginliği ve sağlıklı işleyişinin en önemli göstergelerindendir. Ekolojik dengeyi koruyarak, doğaya zarar vermeden ayılarla uyumlu yaşamak mümkün."