Rize Muhtarlar Derneği Başkanı Recep Sakal, yaklaşan yaş çay hasat dönemi öncesi üreticilerin yaşadığı sorunlara dikkat çekerek, 7 maddelik çözüm önerilerini yetkililerin dikkatine sundu.
Rize Muhtarlar Derneği Başkanı Recep Sakal yazılı açıklamada muhtarların çoğunun aynı zamanda çay üreticisi olduğunun altını çizerek, yaklaşan yaş çay hasat sezonu öncesi üreticilerin sorunlarını dile getirmek istediklerini belirtti.
Sakal, geçtiğimiz yıl koronavirüs salgını nedeniyle karmaşık ve zor bir hasat döneminin yaşandığını hatırlatarak, "İl dışındaki çay üreticilerinin gelişlerinde yaşanan karmaşa ve zorluklardan sonra, sezon başında açıklanan çay taban fiyatının düşüklüğü ile büyük bir hayal kırıklığı ve mağduriyet yaşadık." diye konuştu.
Açıklamasında gübre fiyatlarında yaşanan artışa değinen Sakal şu ifadeleri kullandı:
"Geçen yıl üreticinin lehine olan tek şey gübre fiyatının bir önceki yılla aynı olmasıydı. Çay sezonu hazırlıklarına başladığımız şu günlerde gübre fiyatı geçen yılın acısını çıkarırcasına, yüzde 45’lik bir artışla tonu 2 bin 650-2 bin 700 TL fiyatla satışa başlandı. Gübrenin yoğun kullanıldığı Nisan ayının ortalarında 3 bin TL'nin üstüne çıkar mı, göreceğiz. Tarım ürünlerinde taban fiyatı belirleyen ve tarıma yasal olarak destek vermesi gereken, Tarım Bakanlığı gübre fiyatlandırmasında neden etkili değildir? Tarımın ana girdisi olan gübrenin fiyatının bu derece kontrolsüz ve yüksek olması kimsenin dikkatini çekmez mi?"
Sakal, çay sektöründe yaşanan sorunlar hakkında da şu soruları yöneltti:
"Çayda taban fiyat sözde enflasyon oranlarında belirlenirken, neden diğer tarım girdilerinin, fiyatları da bu orana göre belirlenmez? Çay hasadında çalışan insanların yevmiyeleri bu oranlara göre, il bazında belirlenip, karmaşa ve mağduriyetler engellenmez? Çaykur tarafından devletin açıkladığı taban fiyattan alınan yaş çay, neden özel sektör tarafından belirlenen keyfi fiyatlarla alınıp, üreticinin emek karşılığının, çalınmasına müsaade edilir? Bizim çayımız Çaykur depolarında stoklanırken, yabancı çay üreticisini desteklercesine sıfır gümrükle yüzlerce ton çayın ithalatına neden izin verilir.? Üreticinin koruyucu ve kollayıcısı olan devlet, neden kaçak çayın yurda girişini engelleyemez?"
7 Maddelik Öneriler
Sakal, tüm bu sorunların ışığında Rize Muhtarlar Derneği olarak çözüm öneleri oluşturduklarını açıkladı.
Sakal'ın yetkililerin dikkatine sunduklarını belirttiği 7 maddelik öneriler şu şekilde:
"1. Salgın hastalığın etkisini sürdürdüğü bu yıl, il dışından gelecek üretici, yarıcı ve çay işçilerinin gelişlerinde aynı sıkıntıların yaşanmaması için önlemlerin alınması,
2. Gübredeki fahiş fiyat artışının incelenmesi, engellenmesi ve üreticinin ezdirilmemesi için, gerekenin yapılması,
3. Çay taban fiyatının, bir yıllık gıdadaki fiyat artışları dikkate alınarak, üzerine geçen yılın fiyat düşüklüğü eklenerek tespit edilmesi,
4. İl yönetiminin yevmiye tespit komisyonunun çalıştırılması, tespit edilen yevmiyenin uygulanması için, yasal bir çerçeve oluşturulması,
5. Çaya verilen desteğin artırılması,
6. Çay ithalatının vergilendirilmesi, otomobil örneğindeki gibi yapılarak kendi ürün ve üreticimizin korunup desteklenmesi,
7. Kaçak çaya fırsat verilmemesi ve yakalanan çay sahiplerine uygulanan cezanın arttırılması."
