Deprem, sel ve heyelan gibi doğal afetler ile acil durumlara müdahale amacıyla 12 yıl önce kurulan Afet ve Acil Durumlar Yönetimi Başkanlığı (AFAD), ülke genelindeki yapılanması ile afet anında ihtiyaç duyanların imdadına yetişiyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, deprem kuşağında bulunan Türkiye'de afetlerle mücadelenin koordineli bir şekilde yapılabilmesi amacıyla 1988'de çıkarılan bir yönetmelikle ilk çalışmalara başlandı ancak ülkedeki afet yönetimi ve koordinasyonu alanında dönüm noktası 17 Ağustos 1999'da meydana gelen Marmara depremi oldu.

Bu kapsamda afet ve acil durumlarda yetki ve koordinasyonun tek elde toplanması ihtiyacının zorunlu bir hal alması nedeniyle Başbakanlığı bağlı olarak kurulan AFAD, 17 Aralık 2009'da resmen faaliyetlerine başladı. AFAD'ın kurulması ile afet ve acil durumlarda "kriz yönetimi" anlayışından vazgeçilerek "risk yönetimi" anlayışının benimsendiği "Bütünleşik Afet Yönetimi" sistemine geçildi.

2010 yılında bu kapsamda "Bütünleşik Tehlike Haritalarının Oluşturulması" projesi başlatılırken, 2011 yılında kurum bünyesinde "Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformu" kuruldu.

Her geçen yıl deprem ve doğal afetlerle mücadelede kendini geliştiren kurum, 2013 yılında "AFAD-RED" adı verilen "Deprem Ön Hasar ve Kayıp Tahmin" sistemini geliştirirken, aynı yıl AFAD bünyesinde "Deprem İzleme ve Değerlendirme Merkezi" kuruldu. 2013'te oluşturulan "Afet Yönetimi Karar Destek Sistemi (AYDES) ve 2014 yılında hayata geçirilen "Türkiye Afet Müdahale Planı" ile afetlere karşı hazırlıklarını sürdüren kurum, 2014 yılında doğal afetlerde barınma, giyinme ve gıda alanında afetzedelerinin yardımına koşabilmek amacıyla afet lojistik depolarının kurulumuna başladı.

Türkiye'de afet risklerinin azaltılmasına yönelikte çalışmalarını düzenli olarak sürdüren AFAD Başkanlığı, 2016'da hayata geçirdiği Afet Risk Azaltma Sistemi (ARAS) ve 2017'de oluşturulan Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP) ile bu yöndeki ilk adımlarını attı.

Kurumun çalışmaları ile hazırlanan "Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği" ve "Türkiye Deprem Tehlike Haritası" ise 18 Mart 20018'de Resmi Gazete'de yayımlandı.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile 2018'de İçişleri Bakanlığına bağlanan AFAD, çalışmalarını halen bakanlık bünyesi altında yürütüyor.

Gönüllülerden büyük destek
Çalışmalarında gönüllülerin de desteğini alan AFAD'ın 10 Temmuz 2019 yılında başlattığı "Gönüllülük Sistemi" faaliyetlerine bugüne kadar 407 bin kişi başvurdu.

2020 yılını "Afetlere Hazırlık Yılı" ilan eden Başkanlık, 29 Aralık 2020'de afet risklerinin azaltılması hedefine dönük olarak Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) oluşturdu. 2021 yılını ise "Afet Eğitim Yılı" ilan eden Başkanlık, bu kapsamda yılbaşından bu yana 55 milyon 803 bin 620 kişiye eğitim verirken 18 bin 169 afet eğitmeni yetiştirdi.

Dijital platformda da kendini sürekli yenileyen AFAD Başkanlığı, 2021'de AYDES programının geliştirilip yeni sürümüne geçilmesi, "Barkotlu Bileklik" ve "AFAD- ACİL" gibi uygulamalar ile afetzedeler ve ihtiyaç sahipleriyle iletişimin hızlı sağlanması için birçok projeye imza attı.

Sadece doğal afetler konusunda değil kimyasal, nükleer ve biyolojik saldırı veya felaket gibi olayların önlenmesi ve bunlarla mücadele edilmesi amacıyla çalışmalarını sürdüren kurum bu kapsamda, 2019 yılında hazırladığı "Kimyasal Savunma ve Strateji Belgesi" ve 2021 de hazırladığı "Radyolojik Ve Nükleer Savunma ve Korunma Strateji Belgesi" eylem planlarını yayımladı.

AFAD ekipleri 2 yılda 6 bin 674 olaya müdahale etti
Deprem, çığ, yangın, heyelan, sel ve orman yangınlarının ardı ardına yaşandığı 1 Ocak 2020'den günümüze kadar AFAD, 6 bin 674 olaya 17 bin 901 personel ile müdahale etti.

Arama ve kurtarma çalışmaları sırasında 5 bin 656 araç kullanıldı.

Söz konusu dönemde yaşanan afetlerde 483 kişi hayatını kaybederken, AFAD koordinasyonundaki çalışmalar sonucu 3 bin 557 vatandaş kurtuldu.