İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü bünyesinde başlatılan projeyle Türkiye'nin orman alanlarındaki heyelan haritası çıkartılacak. Proje için Rize'nin Çayeli ve Bartın'ın Ulus ilçesi pilot bölge seçildi.
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Görüm ve ekibi tarafından Türkiye'de her yıl ölümcül vakalara neden olan orman alanlarındaki heyelan olaylarının önceden tespit edilip gerekli önlemlerin alınması için çalışma başlatıldı. Bu kapsamda, Bartın'ın Ulus ve Rize'in Çayeli ilçesi pilot bölge seçildi.
Görüm ve ekibi, lazer tarama yapan Lidar Teknolojisini kullanarak Ulus ve Çayeli ilçesindeki heyelan olaylar ve nedenlerini inceleyerek detaylı şekilde haritalandırdı.
Pilot olarak başlatılan çalışmayla Türkiye'nin orman alanlarındaki heyelan tehlikesinin daha iyi anlaşılması ve kayıpların azaltılması hedefleniyor.
Projeyle ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Görüm, heyelan nedeniyle her yıl Türkiye'de bir çok kişinin hayatını kaybettiğini söyledi.
İTÜ ve Delta Lidar arasındaki AR-GE projesi kapsamında heyelanlarla ilgili çeşitli çalışmalar yaptıklarını belirten Görüm, "Çalışmalarımızı kamu yararına yapıyoruz. Bu kapsamda Türkiye'nin ormanlık alanlarındaki heyelan riskini araştırmaya başladık. Heyelan riskini belirlemek için de Ulus ve Çayeli ilçelerini pilot bölge olarak seçtik." diye konuştu.
Görüm, Türkiye'deki heyelan envanter çalışmalarının MTA tarafından 2008 yılında sonlandırıldığını anlatarak, şöyle devam etti:
"Projemizden çıkardığımız sonuçları MTA'nın son çalışmasıyla kıyasladık. Projede lazer tarama teknolojisi ile havadan ve yerden tarama yapan Lidar yöntemini kullandık. Lidar yöntemiyle ormanlık ve bitki örtüsüyle kaplı alanlarda incelemelerde bulunduk ve heyelan tehlikesinin nedenlerini ortaya koymaya çalıştık. Lidar yöntemi bize çok yoğun ormanlık alanlarda bilgi noktasında büyük katkı sağladı ve santimetre santimetre bize bilgi vererek heyelan konusunda en küçük detayı bile hesapladık. İTÜ olarak heyelan konusundaki projemizle kamu yararına, Türkiye'nin ormanlık alanlarda heyelan haritasını çıkartacağız. Bu kapsamda, heyelan tehlikesini anlayarak ülkemizde kayıpları azaltmayı hedefliyoruz. Örneğin; incelediğimiz bir yerleşim alanında heyelan riskini tespit edip daha uygun bir alanda yerleşim alanı yapılması ya da o alanın taşınması için kamu kurumlarına öneri sunacağız."
"Araştırmamızda bölgelerde sığ heyelanların yaşandığını ortaya çıkardık"
Projede kullandıkları Lidar teknolojisiyle iki pilot bölgede çalışmalar yürüttüklerini anlatan Görüm, çalışmalardan çıkarılan sonuçların heyelan riskinin anlaşılması bakımından son derece önemli olduğunun altını çizdi.
Görüm, Batı Karadeniz'deki MTA tarafından daha önce Ulus Havzasının orta kesiminde 66 heyelan tespit edildiğini vurgulayarak, "Biz çalışmalarımızda aynı alanda 902 heyelan tespit ettik. Çayeli'nde ise 2 heyelanın var olduğu 30 kilometrekarelik alanda 802 heyelanın yaşandığını belirledik. Optik ve Lidar görüntüler arasındaki yöntemsel karşılaştırma sonucu; orman alanları için Lidar teknolojisinin kesinlikle alternatifsiz bir yöntem olduğunu ortaya koyduk. Ayrıca bu bölgelerde sığ heyelan olaylarının egemen olduğunu ortaya çıkardık." ifadelerini kullandı.
"Ağaçlık ve ormanlık alanlarda heyelan tehlikesi her zaman mevcut"
Ağaçlık ve ormanlık alanlarda heyelan riskinin her zaman bulunduğunu belirten Görüm, sözlerini, "İnsanlarda bu konuda yanlış bir algı mevcut. Mesela heyelan olan bir yerde daha sonra ormanlık bir alan oluşabilir. Bu alanda da belli bir zaman sonra heyelan olma ihtimali oldukça yüksek. Projemizle bu alanlarında heyelan risklerini de ortaya koyacağız." diye tamamladı.
