CHP Rize İl Başkanlığı'ndan düzenlenen basın toplantısına İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya, Giresun Milletvekili Necati Tığlı, İl Başkanı Saltuk Deniz ile ilçe başkanları katıldı.

Bekaroğlu, Doğu Karadeniz'de yaklaşık 1 milyon kişinin doğrudan geçim kaynağı olan çay tarımının ve sanayisinin sağlıklı bir yapıya kavuşturulması gerektiğini belirtti.

Çay tarımının geliştirilmesi ile bölgeden göçlerin önüne geçilmesi ve insanların doğduğu topraklarda barınabilmesinin sağlanacağını belirten Bekaroğlu,"Bir nevi bölgesel kalkınma programı olarak Doğu Karadeniz Bölgesi'nin kaderini değiştirip, yoksulluktan kurtaran çay tarımında neoliberal politikaların uygulanmasıyla sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştır. 1984 yılında yürürlüğe giren ve yaş çayı üreticiden doğrudan alıp işlemeyi ve ticaretini gerçek ve tüzel kişilere serbest bırakan mevcut çay kanunu; çay tarımı, sanayii ve ticareti konularında hiçbir düzenleme içermemektedir. Çay sektörü yürürlükteki çeşitli kanunlara göre yürümekte; kontrolsüz, denetimsiz ‘serbest piyasa’ koşullarında sektörün tüm kesimleri için (yaş ve kuru çay üreticileri, tüketiciler ve devlet) sorunlar üretmektedir. Mevcut Çay Kanunu, sorunları çözmediği gibi, bizatihi sorunların kaynağı durumundadır." dedi.

Bekaroğlu, "Kanun Teklifi ile; çay tarımında, sanayiinde ve ticaretinde tüm kesimleri memnun edecek, devletin koruması gereken zayıf durumdaki yaş çay üreticilerinin yanında ve adil bir yasal zemin hazırlanmakta, sürdürülebilir bölgesel kalkınma programı olarak çayın gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır" diye konuştu.

Teklif Neleri Değiştiriyor?

CHP'nin sunduğu 'Çay Kanunu' teklifinde yer alan hususlar şu şekilde açıklandı:

"- Çay Standartlarını Belirleme Komisyonu kurulmaktadır. Bu Komisyon eliyle çayın her aşamasına standartlar getirilmektedir. Çay bahçeleri, yaş çay, yaş çay işleme tesisleri ve kuru çay için standartların belirlenmesi, bu standartların dışına çıkılmaması öngörülmektedir. 

- Yaş çayın alımı, fiyatı ve ödemelerine ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır;
Yaş Çay Belirleme Komisyonu oluşturulmaktadır. Yaş çay fiyatı bu komisyon marifetiyle belirlenmekte, ‘Taban fiyat’ olarak açıklanan fiyatın altında alım yapılması yasaklanmaktadır.
Yaş çay ürün bedelleri, alım yapılan ayı takip eden ay sonuna kadar ödenmek zorundadır.
Çayda destekleme priminin, ürün bedelinin yüzde10’undan az olmaması öngörülmektedir.

- ÇAYKUR’a, özel fabrikalarla anlaşma yaparak kuru çay ürettirme imkânı getirilmektedir.İlave yatırım yapmadan ÇAYKUR, mevcut atıl kapasiteyi kullanarak kendi kapasitesini artırmış olacaktır. Bu şekilde çay müstahsilinin en büyük kâbusu olan kota ve kontenjan bütünüyle ortadan kalkmaktadır. 

- Kanun, çay üretimini artırmayı, diğer çay üreticisi ülkelere göre iklim avantajlarından dolayı organik çay piyasası oluşturabilme potansiyelini harekete geçirmeyi teşvik etmektedir. 

- Sağlıklı işleyen; yaş ve kuru çay üreticilerinin, devletin ve tüketicilerin haklarının korunmasını sağlayacak bir Çay Borsasının kurulması öngörülmektedir. 

- ÇAYKUR, Varlık Fonundan çıkarılmaktadır. 

- Bir İktisadi Devlet Teşekkülü olmaktan öte sosyal devletin bir aracı gibi çalışan ÇAYKUR’un sektördeki belirleyici pozisyonu güçlendirilmektedir."